Spontaniteit

Spontaan komt van het Latijnse woord spontaneus en dat betekent vrijwillig. Je komt zonder dat het moet in beweging, zonder duidelijke oorzaak zo lijkt het.

Spontaan gedrag komt recht uit het hart zegt men wel eens. Betekent het dat er niet eerst over wordt nagedacht? Gaan er dan geen gedachten aan vooraf? Geen bewuste gedachten? Of kun je helemaal niet ‘bewust’ spontaan zijn? Is dat eigenlijk juist het aardige ervan, dat het gedrag vanzelf opkomt, zonder directe aanleiding?

Heeft spontaniteit te maken met creativiteit of meer met impulsiviteit of met allebei? Draagt spontaan gedrag bij aan de goede verstandhouding met anderen? Kun je je schamen voor spontaan gedrag? Als kind leer je het meestal af, om het op latere leeftijd weer aan te leren, toch? Hoe hangt dit dan samen met socialiseren en authenticiteit?

Ooit vroeg ik opgewekt aan een jonge vrouw of zij zwanger was, wat niet het geval bleek. Ik had direct spijt van mijn spontane opmerking! Of is dit meer een voorbeeld van onnadenkendheid? Kan spontaan zijn ook te ver gaan, kan het impulsief of ongeremd worden? Ervaren we spontaniteit meestal als positief of kan het ook als negatief ervaren worden?

Wat is spontaniteit, wat verstaan we daaronder?

Foto: Sokrates, gebeeldhouwd door W. V. Casey in 1950 en gefotografeerd door lentina_x, onder licentie CC BY-NC-SA 2.0