Zwijgen

Is december een periode om tot rust te komen, een periode om te verstillen, een periode om te zwijgen?
Spreken is zilver en zwijgen is goud, luidt het bekende spreekwoord. Tja, klopt dat wel? Is het niet veel moeilijker om je mond wél open te doen dan hem dicht te houden? Het vereist soms moed om (zinvol) te spreken als dat nodig is! Vereist het dan ook moed om te zwijgen als dat nodig is? Of heeft zwijgen misschien meer te maken met zelfbeheersing, met maat houden? En hoe ervaar jij dat dan?

Wat beheers je als je zwijgt in een situatie die uitnodigt tot spreken? Je beheerst misschien de neiging om te reageren, om iemand van repliek te dienen, om jezelf te verdedigen. Of je wilt graag jouw visie ernaast zetten? Van sommige mensen wordt gezegd dat ze zichzelf graag horen praten. Maar is dat dan niet goed? Is het beter om te zwijgen? Wanneer dan bijvoorbeeld wel, of juist niet?

De schrijver Barry Lopez vertelt over de wandelingen die hij maakte met de Inuit en zijn verbazing over het feit dat zij vrijwel altijd zwijgen, maar heel goed alle details van het landschap en de dieren registreren en indien nodig kunnen reproduceren. Hij merkt daarover op dat hij zelf door het voortdurend analyseren, definiëren en samenvatten van wat hij meemaakt, de aanwijzingen miste die zijn zintuigen voortdurend verzamelen. Het zwijgen van de Inuit betekent wellicht ook dat zij veel minder bezig zijn met taal en woorden.

In hoeverre is dat dan de betekenis van “zwijgen is goud”? Het spreken beperken tot het noodzakelijke en je verder zoveel mogelijk onthouden van taaluitingen? Het leven zijn gang laten gaan door vooral waar te nemen, te handelen en zoveel mogelijk te zwijgen?
Kan je ook met je medemens communiceren zonder taaluitingen? Maar als iedereen haar of zijn mond houdt kan je moeilijker leren van een ander, toch? Zelfs veel dieren gebruiken “gesproken taal” om te communiceren. En de spreekwoordelijke “zwijgende meerderheid” bereikt vaak weinig goeds. Wanneer is het nou beter om te spreken of juist te zwijgen?

Wat is dat, zwijgen? Wat verstaan we daaronder?

Foto: Sokrates, gebeeldhouwd door W. V. Casey in 1950 en gefotografeerd door lentina_x, onder licentie CC BY-NC-SA 2.0