Afscheid (nemen)

Het nieuwe jaar is begonnen. We hebben afscheid genomen van 2023. Maar wat is dat eigenlijk, afscheid (nemen)?

In het beroemde toneelstuk van William Shakespeare zegt Julia tegen Romeo: “Afscheid is zo’n zoet verdriet” (“Parting is such sweet sorrow”). Julia vindt het verdrietig om afscheid te nemen van Romeo, maar kijkt uit naar het zoete plezier van elkaar weer zien in de toekomst. Kijk je bij afscheid nemen dus vooruit? Of juist terug, naar je herinneringen bijvoorbeeld? Is het eigenlijk wel een afscheid als je elkaar nog zult zien? Is afscheid nemen niet bedoeld voor als je elkaar juist niet meer zult zien? Of moet je bij dit laatste eerder “vaarwel” zeggen?

En wat doe je eigenlijk als je afscheid neemt? Is het een begroeting bij het elkaar verlaten? Zwaai je naar de ander? Geef je een hand, of een afscheidskus? Zeg je iets? Of juist niets? Kijk je elkaar aan? Of is het moment van afscheid nemen juist als je je omdraait en wegloopt, als je je afscheidt van de ander?

Voor Julia is afscheid nemen van Romeo niet alleen verdrietig. Het is ook zoet. Als een student bijvoorbeeld afstudeert, een vriendin naar een andere stad verhuist, of een collega met pensioen gaat, zijn wij gewend om een afscheidsfeest te geven. Afscheid kan dus ook een feest zijn. Wat vier je bij een afscheidsfeest? Neem je dan afscheid van iets fijns? Of kun je ook afscheid nemen van iets onprettigs, bijvoorbeeld van een griep nu je weer beter bent? Of noem je het dan geen afscheid?

Gaat afscheid nemen altijd gepaard met verlies? Of kan het ook iets te maken hebben met een nieuw begin, een nieuw voornemen, of een intentie? Kun je ook van spullen afscheid nemen? Kun je in je eentje afscheid nemen? Of heb je er toch echt de ander voor nodig? Moet je afscheid nemen in levende lijve? Of kan je ook via de telefoon afscheid nemen, of via een brief? En neem je afscheid? Of kun je het ook geven?

Kortom, wat verstaan wij daar allemaal onder, afscheid (nemen)?

Foto: Sokrates, gebeeldhouwd door W. V. Casey in 1950 en gefotografeerd door lentina_x, onder licentie CC BY-NC-SA 2.0