Sokratische variaties
Vanwege de belangstelling voor sokratische variaties wordt het programma van vorige maand herhaald.
Er zijn verschillende manieren waarop je een sokratisch gesprek kunt voeren. Sokrates haalt alles uit de kast om te proberen zijn medemensen in Athene zelf na te laten denken, zichzelf te onderzoeken. Sokrates gebruikt niet één methode of één manier. Hij probeert van alles.
Wij gaan dat ook eens doen. Er is gelegenheid om twee van onderstaande drie variaties uit te proberen. Ter plekke kiezen we die met elkaar. Eentje doen we voor de pauze en de andere erna.
1) Morele leermeesters
Wie hebben bijgedragen aan jouw geestelijke vorming? Wat heb je van elk van hen geleerd? Richt je op mensen met wie je daadwerkelijk bent opgetrokken (familieleden, vrienden, docenten, collega’s, leidinggevenden) of die een aanwijsbare invloed op je hebben gehad (schrijvers, politici, topsporters).
Ieder noemt de naam en de rol van één leermeester, geeft een bondige omschrijving van de levensles die deze heeft gegeven en schetst een typerende situatie, handeling of uitspraak die de les onderstreept. De anderen stellen vragen om scherp te krijgen wat precies de les is.
2) Kapittelen
Sokrates probeert zijn gespreksgenoten zelf na te laten denken. Dat valt niet altijd mee. In de praktijk zeggen mensen in veel gesprekken wat ze al in hun hoofd hebben, wat ze bedacht hebben lang voordat het gesprek begon. Het gesprek komt op die manier niet verder dan een uitwisseling van ‘oud denken’. Ter plekke nadenken, ‘nieuw denken’, komt niet tot stand.
Een manier om uit te nodigen tot ‘nieuw denken’ is kapittelen: een gespreksvorm die gebaseerd is op stilte. Zolang iemand aan het woord is geweest, zolang zwijgen vervolgens allen die aan het gesprek deelnemen. Het is niet de bedoeling dat de tijd wordt ‘geklokt’. Het is van belang dat geleidelijk aan iedereen aanvoelt hoe lang er wordt gesproken en gezwegen. In het begin kan het zeer onwennig zijn. Daarna is het voor velen een verademing.
3) Analyse van gewoonten
Ons handelen wordt voor een belangrijk gedeelte bepaald door gewoonten: denkgewoonten, gevoelsgewoonten, gewoonten in wat we nastreven. Zij zijn als het ware vanzelfsprekend geworden meningen waar we niet meer over nadenken omdat we er blind vanuit gaan dat ze kloppen. Daarom is het van belang die vanzelfsprekendheden van tijd tot tijd te toetsen.
Om beurten beschrijft ieder één concrete ervaring waarin een voor jou karakteristieke gewoonte een cruciale rol speelt. Denk daarbij aan gewoonten die je door de jaren heen je hebt eigen gemaakt en aldus betekenis voor je hebben gekregen. Ze zijn verbonden met jouw ideeën over een goed leven. Help elkaar door er vragen over te stellen, de gepresenteerde inzichten uit te dagen.
} Van 14:00 tot 17:00 (inloop vanaf 13:45)
Bibliotheek Deventer, Stromarkt 18
€ 8,00 (voor leden € 6,00) inclusief 1 koffie/thee (betalen kan via Tikkie)
Aanmelden via onderstaand formulier of via info@sokratischcafedeventer.nl